Περίληψη
Ο ναός του Αγίου Νικολάου του Μαγαλειού βρίσκεται στην είσοδο της σημερινής οδού Τόκα, στην επονομαζόμενη συνοικία «Οικονόμου» της Καστοριάς. Αποτελεί ένα μικρών διαστάσεων και αρκετά απλοϊκού σχήματος εκκλησιαστικό κτίσμα (μονόχωρος ναός με ξύλινη στέγη) που χρονολογείται είτε στο τελευταίο τέταρτο του 15ου αιώνα, είτε στις αρχές του 16ου (1504/5), σύμφωνα με τις σχετικές πληροφορίες που αντλούμε από τη διασωθείσα κτητορική επιγραφή, καθώς και τις επιμέρους εικονογραφικές παρατηρήσεις στο πρώτο ζωγραφικό στρώμα, όπως διατυπώθηκαν κατά καιρούς από τη σχετική έρευνα. Ο ναός εσωτερικά διασώζει κυρίως μεμονωμένες τοιχογραφικές παραστάσεις στο βόρειο και ανατολικό του τοίχο, οι οποίες εντάσσονται στο πλαίσιο εργασίας των ζωγράφων του λεγόμενου καστοριανού «εργαστηρίου».
Στη βορειοδυτική γωνία του βόρειου τοίχου αναπτύσσεται το πορτραίτο των δύο κτητόρων του ναού, του Ακτάση και της μητέρας του (Περισλάβα, κόρη του Ιωάννη ή Βλαδισλάβα, κόρη του Θωμά). Βασικός στόχος της οικείας μελέτης είναι η εκ νέου ανάγνωση της εθνικής ταυτότητας των κτητόρων, χρησιμοποιώντας ως βάση το πρόσωπο του Ακτάση, καθώς η μητέρα του αποτελεί μια ιδιάζουσα περίπτωση και η ταυτόχρονη μελέτη της δεν συνεπικουρεί στα τελικά συμπεράσματα. Συνεχίζοντας την θέση της Ε. Δρακοπούλου (E. Δρακοπούλου, Η πόλη της Καστοριάς, 1997) προτείνουμε ότι ο Ακτάσης αποτελεί εκχριστιανισμένο απόγονο ενός εγκατεστημένου στο βορειοελλαδικό χώρο (Βέροια, Ζίχνη Σερρών) κλάδου συγγενικών προσώπων – απογόνων του σουλτάνου Ιζζεδδίν Καϊκαούς Β΄ (τουρκ.: İzzeddin Keykavus ΙΙ, 1246-1260). Δυστυχώς, οι διασωθείσες φιλολογικό-ιστορικές πηγές δεν μας πληροφορούν άμεσα σχετικά με το βίο (π.χ. καταγωγή, κοινωνική θέση, οικονομική επιφάνεια, λοιποί οικογενειακοί δεσμοί) και τη γενικότερη δράση των συγκεκριμένων προσώπων στην ευρύτερη περιοχή της Καστοριάς ή/και άλλού.
Ως εκ τούτου, στην άποψή μας αυτή καταλήξαμε μετά από έντονη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου