Τετάρτη 30 Απριλίου 2025

Δελκούση Παρασκευή, Προσκυνηματικός οδηγός για τα ασκηταριά Πρεσπών











PDF 

Εταιρεία Δυτικομακεδονικών Μελετών,Αλιάκμονος ρους 8 (2024). Επιμ., Χαρίτων Καρανάσιος











PDF 

Περιεχόμενα
• Σιακωτός Βασίλης – Καρανάσιος Χαρίτων, Δύο ανέκδοτες επιστολές του ιατρού Μιχαήλ Περδικάρη του πρεσβύτερου (1716, 1719) 
• Μπατσαράς Πορφύριος αρχιμ., Ανέκδοτο έγγραφο περί της Ι. Μονής Τιμίου Προδρόμου Βρεροίας του έτους 1761
• Διαμαντής Απόστολος, Μακεδόνες έμποροι στη Βιέννη: Το χρήμα ως απειλή για τις ελληνορθόδοξες κοινότητες του 18ου αιώνα 
• Τεμπέλης Ηλίας – Γκουλέκα Όλγα, Τα στιχουργήματα του Θωμά Μανδακάση ως επίμετρο στο έργο του Καισαρίου Δαπόντε Καθρέπτης γυναικῶν (1766) 
• Μπόντα Καλλιόπη, Δημήτριος Παυλίδης, ο Σιατιστινός δάσκαλος και μεταφραστής στην εφημερίδα του Μεσολογγίου Ελληνικά Χρονικά περί το 1824
• Τσιώλης Κωνσταντίνος, Ο ιατρός Απόστολςο Μαυρογένης και το αργυρούν Αριστείον του Αγώνος
• Βαχαβιώλος Δημήτριος, Aντιμίνσιο καθιερωμένο από τον επίσκοπο Σερβίων και Κοζάνης Ευγένιο (1849-1889) από το κειμηλιαρχείο του Ι. Ν. Ευαγγελίστριας Ναυπλίου
• Καμηλάκης Παναγιώτης, Μαστόροι από μαστοροχώρια της Καστοριάς και της Φλώρινας στην Αθήνα (19ος - αρχές 20ού αιώνα)
• Σταμκόπουλος Νικόλαος, Το «τζαμί»-φουγάρο της συνοικίας Γιτιά της Κοζάνης, το κάρβουνο των Κροκοχωρίων και η πρώιμη βιομηχανία της περιοχής Κοζάνης
• † Τριανταφυλλίδης Στέργιος, Επιθεώρηση για το Εκπαιδευτικό Συνέδριο Κοζάνης (2 Ιουλίου 1924) 
• † Παπαδημητρίου Γρηγόριος, Διάλεξη περί της Γλωσσικής μεταρρυθμίσεως (Κοζάνη 30 Ιουνίου 1924)
• † Αθανασιάδης Νικόλαος, Εισήγηση στο Εκπαιδευτικὸ Συνέδριο Κοζάνης (28 Ιουνίου 1924)
• Καρανάσιος Χαρίτων, Αλληλογραφία Αντωνίου Σιγάλα και Ν. Π. Δελιαλή (Νέα στοιχεία) 
• Σιώκης Νικόλαος, Νεώτεροι ευεργέτες στον δυτικομακεδονικό χώρο. Ο Κλεισουριώτης Γεώργιος Κεχαγιάς

Βιβλιοκρισία
• Ώττα Καλλινίκη, Βιβλιοκρισία: Ευάγγελος Π. Δημητριάδης – Γεώργιος Π. Τσότσος, Ιστορική Γεωγραφία της Θράκης κατά τον 19ο αιώνα: Κοινωνία – Οικιστικός Χώρος και Συγκοινωνίες, εκδ. Κ. & Μ. Σταμούλης, Θεσσαλονίκη 2021 

Τρίτη 29 Απριλίου 2025

Εταιρεία Δυτικομακεδονικών Μελετών, Αλιάκμονος ρους 7 (2023). Επιμ. Χαρίτων Καρανάσιος











PDF 

Περιεχόμενα
• Κότσικας Δημήτριος, Οι επιδράσεις του Σπανέα σε υστεροβυζαντινά κείμενα: η περίπτωση των ιπποτικών μυθιστορημάτων
• Σπυριδωνίδης Ηλίας, Λεξικά και γραμματικές της ιταλικής γλώσσας στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, 1499-1910
• Αλευράς Γεώργιος, Το ζήτημα της εικόνας του «άλλου» και των εθνικών στερεοτύπων σε ελληνικά κείμενα της περιόδου της οθωμανικής κυριαρχίας
• Ώττα Καλλινίκη, Μαστοροχώρια Ανασελίτσας: Κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο (15ος-20ός αι.)
• Μπόντα Καλλιόπη, Δημοσιεύματα Δυτικομακεδόνων στην εφημερίδα της Σμύρνης «Αμάλθεια» στα μέσα του 19ου αιώνα
• Καμηλάκης Παναγιώτης, Οι παραδοσιακοί υλοτόμοι των χωριών του Γράμμου (Καστοριάς°: υλοτομήσεις, μετακινήσεις και εποικίσεις κυρίσως στη Θεσσσαλία μετά τα μέσα του 19ου αιώνα
• Αποστολίδης Ιωακείμ, Πού πρέπει να κατευθύνεται ήδη το ελληνικόν έθνος;
• Σταμκόπουλος Νικόλαος, Νέα στοιχεία για τον εμπρησμό της Άνω Κώμης και του Κρόκου κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής
• Καρανάσιος Χαρίτων, Επιστολές του καθηγητή Αντωνίου Σιγάλα προς τον Έφορο της Βιβλιοθήκης Κοζάνης Ν.Π. Δελιαλή, 1924-1976
• Λύκειο Ελληνίδων Παράρτημα Φλώρινας, Η 70χρονη δράση του Λυκείου Ελληνίδων, Παράρτημα Φλώρινας, 1952-2023

Βιβλιοκρισίες
• Νικολάου Γεώργιος, Βιβλιοκρισία: Γ. Αλευράς, Έμποροι στη Δυτική Μακεδονία κατά τον 19ο αιώνα.
• Σπυριδωνίδης Ηλίας, Βιβλιοκρισία: Ευαγγελία Ι. Δαμουλή, Αρσανάδες και αρχονταρίκια
• Διάφα-Καμπουρίδου Βασιλική, Βιβλιοπαρουσίαση: Από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη στη Δυτική Μακεδονία, 1922-2022
• Γκλαβίνας Γιάννης, Βιβλιοπαρουσίαση: Από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη στη Δυτική Μακεδονία, 1922-2022
 

Δευτέρα 28 Απριλίου 2025

Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Αθανάσιος, Μάρκος Ξυλοκαράβης: πατριάρχης οικουμενικός και είτα πρόεδρος Αχριδών










PDF 

Ο Μάρκος Β΄, ο επονομαζόμενος Ξυλοκαράβης, διετέλεσε Οικουμενικός Πατριάρχης για σύντομο χρονικό διάστημα το έτος 1466.
Ήταν Κωνσταντινουπολίτης, ιερομόναχος και κάτοχος αξιόλογης παιδείας, γι'αυτό είχε και το προσωνύμιο «φιλόσοφος». Μετά την Άλωση κατέφυγε μαζί με τον

Суботић Гојко, Два споменикаохридског зидног сликарства XV века. Ктитори и време настанка / Subotić Gojko, Two monuments of Ohrid wall painting of the 15th century. Founders and time of creation








PDF 

Περίληψη / Sommaire

Subotić Gojko, Δύο μνημεία της Αχρίδος με τοιχογραφίες του 15ου αιώνα. Οι κτήτορες και η χρονολόγηση τους

Την πλούσιας καλλιτεχνικής δημιουργίας του 14ου αιώνα περίοδο, ακολούθησε μια αντίστοιχη, ακραίας έλλειψης έργων αρχιτεκτονικής και μνημειακής ζωγραφικής στην Αχρίδα και τα περίχωρά της, ως συνέπεια των νέων συνθηκών που επικράτησαν κατά τις πρώτες

Суботић Гојко, Преписка молдавског војводе Стефана великог и охридског арихепископа Доротеја. Побуде и време настанка /









PDF 

Περίληψη / Summary

Subotić Gojko, Αλληλογραφία μεταξύ του Μολδαβού δούκα Στέφανου του Μεγάλου και του αρχιεπισκόπου Αχρίδας Δωροθέου. Κίνητρα και χρόνος προέλευσης
Το καλοκαίρι του 1844, ο νεαρός σλαβιστής Βίκτορ Ιβάνοβιτς Γκριγκόροβιτς έφτασε από την Οδησσό στην Κωνσταντινούπολη με σκοπό να συλλέξει, στις βαλκανικές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, άγνωστο υλικό σχετικά με τη λογοτεχνική και πνευματική

Душанић Светозар, Прилог сфрагистици охридске архиепископије / Dušanić Svetozar, Contribution to the Sphragistics of the Ohrid Archbishopric










PDF 

Dragnev Emil, «Ohrida, Moldova și Rusia Moscovită, noile contexte ale legăturilor artistice după căderea Constantinopolului / Dragnev Emil, Ohrida, Moldova, and Muscovite Russia: New Contexts for Artistic Connections after the Fall of Constantinople








PDF 

Στα τελευταία δεκαετία του 15ου αιώνα, όταν στην Μολδαβία του Στεφάνου του Μεγάλου αναπτύσσεται μια ιδιαίτερα έντονη δραστηριότητα κτηματοδοσίας, μετά την εξαφάνιση των μεγάλων καλλιτεχνικών κέντρων της βυζαντινής περιόδου, όπως η Κωνσταντινούπολη ή η Θεσσαλονίκη, και δεν γνωρίζουμε κανένα δείγμα

Yovchev Ivan, Das Erzbistum von Ochrid. Gründung und Zerstörung










PDF 

Περίληψη / Summary

Yovchev Ivan, Η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος. Ίδρυση και καταστροφή
Η Αρχιεπισκοπή Αχρίδας της Πρώτης Ιουστινιανής και πάσης Βουλγαρίας, (συντομογραφία Αρχιεπισκοπή Αχρίδας), είναι η ονομασία της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Βουλγαρίας, που υπάγεται στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, εντός των συνόρων των βουλγαρικών εδαφών που κατακτήθηκαν από το Βυζάντιο το 1018. Είναι η διάδοχος του

Yovchev Ivan, The Archbishopric of Ohrid in the Mnemohistory of the Church: A Bulgarian Historiographical Perspective Bulgarian Historiographical Perspective









PDF 

Περίληψη / Summary
Yovchev Ivan, Η Αρχιεπισκοπή της Οχρίδας στη μνημοϊστορία της Εκκλησίας: Μια βουλγαρική ιστοριογραφική προοπτική 
Μετά την κατάκτηση της Βουλγαρίας από τους Βυζαντινούς το 1018, το Πατριαρχείο Βουλγαρίας υποβιβάστηκε με τα

Йовчев Иван, Възникване, идентичност и закриване на Охридската архиепископия / Yovchev Ivan, Origin, Identity and Closure of the Archbishopric of Bulgaria in Ohrid









PDF 


Περίληψη / Summary
Yovchev Ivan, Απαρχές, ταυτότητα και λήξη της Αρχιεπισκοπής της Βουλγαρίας στην Αχρίδα 
Το θέμα της Αρχιεπισκοπής της Βουλγαρίας στην Αχρίδα είναι εξαιρετικά επίκαιρο σήμερα, καθώς οι διαμάχες σχετικά με τις απαρχές της, την ταυτότητά της και τη λήξη της αναζητούν την τελική τους λύση. Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια προσπάθεια πλήρους αποκάλυψης της

Konidaris Gerasimos, Zur Frage der Entstehung der Diocese des Erzbistums von Achrida und der Notitiae no3 bei Parthey









PDF 

Μουτσόπουλος Νικόλαος, Α. Αvασκαφικές εργασίες και έρευνες σε βυζαντινούς οικισμούς και κάστρα της Μακεδονίας και της Θράκης (1992-1993). Β. Μελέτη βυζαντινών και μεταβυζαντινών εκκλησιών

Sideras Alexander, Einige textkritische Bemerkungen zum Brief des Gregorios Antiochos an den Bischof von Kastoria

Νιχωρίτης Κωνσταντίνος, Η ιστορική εξέλιξη των αyιολογικών κειμένων των Αγίων Επταρίθμων και η "Σιγή της Βυζαντινής Γραμματείας" κατά τον 9ο-10ο αι.








PDF 

Μουτσόπουλος Νικόλαος, Η κουφική επιγραφή στο καθολικό της μονής της Παναγίας Μαυρώτισσας στην Καστοριά

Κωνσταντίνου ή Τέγου Στεργιάδου Ευανθία, Ο χρυσόβουλλος λόγος του Μιχαήλ Η´ Παλαιολόγου του έτους 1272 και η Εκκλησία Βουλγαρίας









Τετάρτη 23 Απριλίου 2025

Русева Ралица, Базиликата "Св. Ахилий", монашеството и изкуството в Преспа. Предварителни бележки / Ralitsa Rousseva, La basilique "St. Achiléos", le monachisme dans l'art à Préspa. Notes préalables









PDF 

Περίληψη / Sommaire

Ralitsa Rousseva, Η Βασιλική του Αγίου Αχιλλείου, ο μοναχισμός και η τέχνη στις Πρέσπες. Προκαταρκτικές σημειώσεις
Η παρουσίαση αυτή πραγματεύεται δύο ξεχωριστά θέματα. Το πρώτο καταδεικνύει πώς η Βασιλική του Αγίου Αχιλλείου λειτούργησε ως πρότυπο και επηρέασε τη διαμόρφωση και την ανάπτυξη της εκκλησιαστικής τέχνης και αρχιτεκτονικής κατά τη διάρκεια των αιώνων. Η θεσμική και ιστορική της σημασία την κατέστησε φυσικά το κύριο πρότυπο προς μίμηση,

Rousseva Ralitsa, The Murals of the St. Demetrios Church in Boboštica: Local Traditions and Constantinople Influences in the Ecclesiastical Art of the Prespa-Korča Region in the Fourteenth Century









PDF 

Περίληψη / Summary
Rousseva Ralitsa, Οι τοιχογραφίες της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου στην Boboštica: Τοπικές παραδόσεις και επιρροές της Κωνσταντινούπολης στην εκκλησιαστική τέχνη της περιοχής Πρέσπας - Κορυτσά κατά τον δέκατο τέταρτο αιώνα
Ο Άγιος Δημήτριος είναι ένας μονόκλιτος, με μια αψίδα ναός, ο οποίος έχει καλυφθεί εκ νέου με δίρριχτη στέγη. Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται από διαφορετικές περιόδους. Το πρώτο στρώμα, το οποίο η παρούσα μελέτη χρονολογεί γύρω στο τελευταίο τέταρτο του 14ου αιώνα,

Ορφανίδης Γεώργιος, Καστοριανό εργαστήριο (1480‑1510) και πρώιμη ιταλική τεχνική










PDF 

Περίληψη
Το θέμα της παρούσας μελέτης είναι διττής φύσης. Από τη μια πλευρά, σχετίζεται με την παρουσίαση των στοιχείων της Πρώιμης Ιταλικής Αναγέννησης («διεθνές γοτθικό στυλ») που συναντώνται στη ζωγραφική παραγωγή ενός πολύ ιδιαίτερου κύκλου καλλιτεχνών με κέντρο την